Anüste apse, makatta iltihaplanma sonucu irin birikmesiyle oluşur. Genellikle anüs salgı bezlerinin iltihaplanmasından kaynaklanır ve yayılır. Bu bezlerin görevi, mukus salgılayarak dışkının geçişini kolaylaştırmaktır. Anüste apse, acil cerrahi müdahale gerektiren iltihabi bir hastalıktır. Her yaş grubunda görülebilir, ancak 30-40 yaş arasında daha yaygındır. Erkeklerde kadınlara nazaran daha sık görülür. Sıklıkla dışkı yumuşaklığının arttığı ilkbahar ve yaz aylarında ortaya çıkar. Sulu dışkı, bezlerin salgı çıkış noktalarını tıkayarak hastalığı tetikler.

Anal bölgede uygulanan cerrahi girişimler, anal fissür-fistül varlığı, anal bölge travması, daha önce geçirilmiş anal apse öyküsü gibi faktörler anal apse oluşumunda risk nedenleri olarak adlandırılabilir. Bazen uzun süreli ishal sonrasında da oluşabilir. Aşırı alkol tüketimi ve aşırı kilo da risk faktörleri arasındadır. Bu tip hastalarda tespit edilen en sık anal apsenin sebebi, kronik anal fissürdür.

Artan irin miktarı, uyguladığı basınç sebebiyle intersfinkterik apse, kendini saran komşu dokulara yayılım gösterir. Cilt altına doğru ilerler, perianal boşluğa büyüyerek ulaşır ve perianal apse oluşturur. Kaslar arasından yukarıya doğru ilerleyip supralevator boşlukta supralevator apseyi oluşturabilir. Ayrıca sfinkter kasını yanlamasına geçerek iskiorektal apse halini alabilir. Anal apsenin tanısı ve tedavisi geciktikçe, apse hızla yayılır ve kompleks bir hal alır.

Çoğu hastada tanı için muayene yeterli olur. Bazen MR ve ultrason istenebilir.

Anüs apse tedavisinin amacı, anüs bölgesine ait semptomları ve genel enfeksiyon durumunu düzeltip, ayrıca apsenin komplike bir hal almasını veya anal fistül gibi başka patolojileri tetiklemesini engellemektir. Anal apsenin tedavisi cerrahi şekildedir. Anestezi altında apse drenajı, yani boşaltımı yapılır ve insizyon için anüse en yakın yer seçilmelidir. Apse boşaltıldıktan sonra, ateş, ağrı ve diğer iltihabi bulgular hızla iyileşme gösterir. Bu iyileşme sürecinde ağrı kesici, antibiyotik ve sıcak su oturma banyosu kullanılmalıdır. Cerrahi operasyon sonrası antibiyotik tedavisi verilen hasta düzenli olarak takip edilir. Nüks oranı %10 civarındadır. Apsesi olan hastanın yetersiz tedavisi, doktora geç başvurması ve apsenin yerleşim yeri, fistül olma riski açısından önem taşır. Anal apsesi olan hastaların %30'unda fistül oluşumu görülür.

Anüs apsesi tedavisinde erken tanı ve müdahale oldukça önemlidir. Özellikle yüksek risk grubunda bulunan kişiler, belirtileri fark ettiklerinde vakit kaybetmeden tıbbi yardım almalıdırlar. Bununla birlikte, hijyen kurallarına dikkat etmek ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, anüs apsesi oluşum riskini azaltabilir. Düzenli egzersiz yapmak, dengeli beslenmek ve alkol tüketimini sınırlamak, genel sağlık durumunu iyileştirir ve bu tür enfeksiyonların önlenmesine yardımcı olabilir.